Cho đến thời điểm hiện tại đại dịch Covid-19 vẫn luôn là nỗi ám ảnh và là hiểm họa lớn trên toàn cầu, tuy nhiên vào thời điểm này thì các ca mắc mới đã giảm dần nhờ vào các loại vacxin phòng ngừa. Vì vậy mà số lượng người mắc bệnh và bị biến chứng nặng đã được suy giảm, tuy nhiên lại đang có một biến thể Omicron mới, vì vậy dưới đây là một số thông tin cần lưu ý về biến thể này.
Biến thể Omicron là gi?
Biến thể Omicron là một biến thể của virus Sars-Cov-2 gây ra loại bệnh nghiêm trọng Covid-19, WHO đã khuyến cáo đây là loại biến thể khá là đáng lo ngại khi mà chúng có nhiều biến đổi mới. Theo như các nghiên cứu cho thấy loại biến thể này có khả năng lây nhiễm khá là cao, thêm vào đấy chúng còn có thể biến đổi hành vi và tỷ lệ tái nhiễm cao hơn nhiều so với các biến thể khác.
Người bị mắc Covid-19 do biến thể này gây nên sẽ có các triệu chứng tương tự như là các biến thể gây bệnh trước đó, trong đó ho và tức ngực là hai triệu chứng thường gặp nhất. Sau đó người bệnh sẽ có thêm các triệu chứng khác như là đau họng, đau đầu, sổ mũi, mệt mỏi, hắt xì, đau cơ… Sau đấy vị giác và khứu giác sẽ giảm dần.
Sự hiện diện và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng này còn tùy thuộc vào từng cơ thể người, có thể là do tiêm phòng nhưng cơ thể chưa có đỉ sinh kháng để bảo vệ cơ thể. Hoặc có thể là do người đó có nhiều bệnh lý nền, tình trạng miễn dịch của cơ thể khá là kém.
Cũng như các loại biến thể trước đây thì biến thể Omicron cũng lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp giữa người bệnh và người bình thường. Bất kỳ ai nhiễm phải biến thể này đều có khả năng lây nhiễm cho người khác dù đã được tiêm chủng hoặc chưa, có triệu chứng hoặc không có triệu chứng.
Biến thể Omicron được phát hiện đầu tiên ở đâu
Biến thể Omicron lần đầu tiên được tìm thấy ở khu vực Nam Phi và được báo cáo với tổ chức y tế thế giới WHO lần đầu tiên vào ngày 24/11/2021. Vào thời điểm này thì biến thể Delta đang hoạt động khá mạnh và là biến thể có mức độ lây lan mạnh cũng như có nhiều triệu chứng bệnh nghiêm trọng nhất cho con người.
Sau đó không lâu thì biến thể này đã xuất hiện và gia tăng một cách khá nhanh và nó đã trở thành loại biến chủng có khả năng lây nhiễm nhanh nhất. Cho đến thời điểm hiện tại thì Omicron đã được phát hiện và ghi nhận ở hầu hết tất cả các quốc gia trên toàn cầu trong đó có cả Việt Nam.
Tại Việt Nam thì viện vệ sinh và dịch tễ đã ghi nhận và thông báo ca bệnh đầu tiên mắc phải biến chứng Omicron xuất hiện ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó biến chủng này đã lây lan và xuất hiện trên cả nước với tốc độ rất nhanh và thay thế cho biến thể Delta
Biến thể Omicron có nguy hiểm như lời đồn?
Theo báo cáo nghiên cứu cho thấy biến thể Omicron thường ít gây nên các bệnh lý nghiêm trọng hơn so với các biến chủng trước đó. Tuy nhiên mức độ lây lan của biến thể này lại cao hơn rất nhiều và nó có tốc độ lây lan cao hơn biến chủng Delta là 500 lần. Biến chủng Omicron xuất hiện khi mà hầu hết các quốc gia đã được thiết lập trạng thái bình thường mới và người dân đã được tiêm phòng đầy đủ.
Tuy nhiên đối với những bệnh nhân có bệnh lý nên và mắc các bệnh tự miễn,người bị mắc chứng suy giảm miễn dịch… Có nguy cơ bị trở nặng khi mắc phải biến chủng này khá là cao và có thể phải điều trị tích cực thậm chí có thể tử vong. Nếu như bệnh nhân đó may mắn khỏi bệnh thì cũng có thể mắc phải những di chứng nặng nề và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.
Những bệnh nhân là người cao tuổi, người có nhiều bệnh lý nền là những người có hệ thống miễn dịch khá là kém, đây luôn là đối tượng yếu thế và dễ dẫn đến tình trạng tử vong nhất khi mắc phải biến thể này.
Vắc xin đối với biến thể Omicron có hiệu quả tốt không?
Cho đến thời điểm hiện tại vacxin phòng ngừa Covid-19 đóng vai trò khá là quan trọng, đây là biện pháp hiệu quả duy nhất có thể giúp con người có thể ngăn ngừa được bệnh Covid-19. Việc bao phủ vacxin diện rộng trong cộng đồng kịp thời là biện pháp tốt nhất để người dân không bị mắc phải bệnh Covid-19 và giảm khả năng xuất hiện các loại biến thể mới khác.
Đối với loại biến thể này hiện nay các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu và tìm hiểu mức độ hiệu quả của các loại vacxin Omicron giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm biến thể này. Những loại vacxin phòng Covid-19 đang có hiện nay luôn được đánh giá khá cao về khả năng bảo vệ con người khỏi những tình trạng diễn biến nặng của bệnh thậm chí tử vong cao khi gặp biến chứng.
Phương pháp chẩn đoán Omicron
Hiện nay đang có khá là nhiều phương pháp để chẩn đoán cơ thể có nhiễm biến thể này hay không, dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán khá chính xác.
Xét nghiệm PCR chẩn đoán biến thể Omicron
Theo CDC thì hình thức xét nghiệm PCR là một biện pháp bạn có mắc bệnh Covid-19 khá nhanh và hiệu quả có, thêm vào đấy là độ chính xác lại vô cùng cao. Tuy nhiên hình thức này lại có thời gian chẩn đoán khá là lâu nên người xét nghiệm tốn khá nhiều thời gian chờ đợi kết quả.
Giải trình tự gene chẩn đoán biến thể Omicron
Đây là phương pháp chẩn đoán người bệnh có bị nhiễm biến thể Omicron hay là các biến thể khác hay không một cách chính xác nhất. Theo đó người bệnh khi đã xét nghiệm xong sẽ lấy mẫu để giải trình tự gen nên khi lấy được kết quả thì người bệnh và bác sĩ có thể đưa ra các loại thuốc và phương pháp điều trị thích hợp.
Xét nghiệm kháng thể chẩn đoán virus Omicron
Xét nghiệm kháng thể được dùng trong nghiên cứu để trả lời cho câu hỏi về các vấn đề miễn dịch cộng đồng và nó không được áp dụng cho việc đưa ra các chẩn đoán. Bởi hiện nay việc xét nghiệm kháng thể sau khi tiêm để đánh giá mức độ miễn dịch của cơ thể không được khuyến khích vì mỗi cơ thể khác nhau sẽ có các mức độ kháng thể riêng biệt.
Xét nghiệm ATSH cấp 3 để phát hiện biến thể Omicron
Việc xét nghiệm nuôi cấy tế bào khá là nguy hiểm và phương pháp này cũng không được khuyến khích bởi sau khi nuôi cấy thì lượng virus cũng nhân lên. Phương pháp này chỉ được sử dụng ở các phòng nghiên cứu hoặc các phòng xét nghiệm tham chiếu cấp quốc gia để đảm bảo mức độ an toàn sinh học cao.
Xét nghiệm kháng nguyên
Đây là phương pháp xác định sự có mặt của kháng nguyên virus có sự góp mặt của biến thể Omicron hay không, tuy nhiên kháng nguyên chỉ có mặt khi mà virus được nhân lên. Vì vậy mà phương pháp này chỉ xác định được khi mà người bệnh đã nhiễm bệnh được khoảng 5 đến 7 ngày và đây là phương pháp xác định các ổ dịch có nguy cơ lây nhiễm cao.
Biến thể Omicron và các phương pháp điều trị
Kháng thể đơn dòng Evusheld là thuốc dự phòng và điều trị các loại biến thể Covid-19 do hãng dược phẩm AstraZeneca sản xuất và cung cấp. Đây là một trong số các liệu pháp kháng thể được cấp phép và khuyến cáo sử dụng để có thể duy trì khả năng trung hòa biến thể này cũng như các loại biến thể khác.
Các thử nghiệm độc lập do FDA tiến hành cũng cho thấy thuốc dự phòng và điều trị Evusheld có khả năng trung hòa trên virus giả lập khá là cao. Do đó loại thuốc thế hệ mới này cũng có khả năng trung hòa biến thể Omicron, và các nghiên cứu đã chỉ ra, nồng độ ức chế tối thiểu của virus này là 50%.
Cũng tương tự như vậy theo như các nghiên cứu của đại học Oxford đã ghi nhận thuốc Evusheld có khả năng trung hòa các biến thể này với hoạt động trung hòa chỉ giảm so với các loại chủng nguyên gốc là 37,1%. Từ đó có thể thấy được rằng Evusheld là loại thuốc hữu hiệu có khả năng phòng ngừa và điều trị các biến chủng Omicron ở mức cao.
Biến thể Omicron và các phương pháp phòng ngừa
Các tổ chức y tế đã khuyến cáo ngoài việc tiêm ngừa bệnh và các biến chủng Omicron bằng vacxin thì người dân cần phải tuân thủ các nguyên tắc 5K với những lưu ý sau:
Tuân thủ nguyên tắc 5K
Cũng giống như nhiều biến thể khác của bệnh Covid-19 thì biến thể Omicron cũng lây nhiễm qua nhiều con đường khác nhau như là đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp và tiếp xúc gián tiếp. Do đó mọi người cần tuân thủ nghiêm ngặt theo nguyên tắc 5K như là khẩu trang, khử khuẩn, không tụ tập, khoảng cách, khai báo y tế. Đây là cách chống lây nhiễm bệnh và biến chủng mới hiệu quả nhất mà không cần dùng thuốc.
Tiêm vắc xin
Mọi người dân cần tiêm phòng đầy đủ các mũi vacxin Covid-19 bởi đây là phương pháp phòng ngừa bệnh và các biến thể Omicron một cách hiệu quả nhất. Vacxin là phương pháp miễn dịch chủ động bằng cách đưa các kháng nguyên vào cơ thể để kích thích các kháng thể được tạo ra để ngăn ngừa các loại bệnh truyền nhiễm.
Phương pháp này làm tăng cường hệ miễn dịch và có thể giảm được tình trạng bệnh diễn biến nặng thậm chí tử vong, đặc biệt là những người có sức đề kháng kém như là trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh lý nền…
Theo như các nghiên cứu cho thấy trên thế giới có khoảng 3-5% dân số có nguy cơ mắc bệnh cao do hệ miễn dịch bị suy giảm, bị sốc phản vệ với các loại vacxin phòng chống Covid-19. Do đó họ là những người thiệt thòi và mất đi cơ hội được bảo vệ khỏi chủng biến thể Omicron.
Kết luận
Trên đây là những thông tin, các phương pháp chẩn đoán và phòng ngừa bệnh Covid-19 và nhất là biến thể Omicron. Đây là biến thể nguy hiểm dẫn đến các tình trạng diễn biến nặng, do đó ngoài việc tuân thủ nguyên tắc 5K thì người dân cũng cần chủ động tiêm ngừa các loại vacxin để có kháng thể phòng ngừa Covid-19.
